Η κυβέρνηση προτίθεται να προβεί σε νέες παραστάσεις προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ώστε να την πείσει να αποδεχτεί να επιβάλλεται μειωμένος ΦΠΑ 5% στα πρώτα 200 τ.μ. κύριας κατοικίας ή διαμερίσματος που δεν θα ξεπερνά τα 270 τ.μ. συνολικό εμβαδό, όμως, με βάση την προειδοποιητική επιστολή του Επίτροπου Οικονομικών Πάολο Τζεντιλόνι, προς τον τότε (15/7/21) υπουργό Εξωτερικών Νίκο Χριστοδουλίδη, συνάγεται πως είναι μάλλον απίθανο να αποδεχθεί κάτι τέτοιο η Κομισιόν.
Από την προειδοποιητική επιστολή καθίσταται ξεκάθαρο πως η Κομισιόν δεν αποδέχεται, πρώτον, ότι τα 200 τ.μ. μειωμένου ΦΠΑ και, δεύτερον, η μη ύπαρξη ορίου στο συνολικό εμβαδόν κατοικιών και διαμερισμάτων που θα επωφελούνται με μειωμένο ΦΠΑ συνιστούν άσκηση κοινωνικής πολιτικής, όπως επιβάλλει η Οδηγία για το ΦΠΑ, ώστε να επιτραπεί η χρήση μειωμένου συντελεστή. Συνεπώς, αν δεν υπάρξει ουσιώδης μεταστροφή της Κομισιόν, η Κύπρος πρέπει να καθορίσει σημαντικά μικρότερο εμβαδό που θα επωφελείται με μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ, αλλά και να καθορίσει επίσης σαφέστατο όριο, μάλλον πολύ κάτω από τα 270 τ.μ., για τις κατοικίες που θα επωλούνται.
Η κυβέρνηση και οι άλλοι
Στο νομοσχέδιο που κατέθεσε η κυβέρνηση στη Βουλή προβλέπεται πως θα επωφελούνται με μειωμένο συντελεστή 5% τα πρώτα 140 τ.μ. κατοικιών με μέγιστο εμβαδό τα 200 τ.μ. και αυτή είναι μια ρύθμιση μάλλον συζητήσιμη για την ΕΕ, με αρκετές πιθανότητες να την αποδεκτεί ως λογική άσκηση κοινωνικής πολιτικής.
Δεδομένων των αντιδράσεων που υπήρξαν όμως από κόμματα, επαγγελματικούς φορείς του κατασκευαστικού τομέα και πολίτες, η κυβέρνηση αποφάσισε να κάνει άλλον ένα γύρο διαβούλευσης με την ΕΕ, ώστε να επιτύχει να αυξηθεί (από 140 σε 200 τ.μ.) το εμβαδό που θα φορολογείται με 5% και επίσης να αυξηθεί το συνολικό εμβαδό των κατοικιών που θα επωφελούνται (από 200 τ.μ. σε 270).
Όμως, στην προειδοποιητική επιστολή της Κομισιόν προς την κυπριακή κυβέρνηση, αναφέρονται μεταξύ άλλων τα εξής: «Η Επιτροπή είναι της γνώμης ότι το καλυπτόμενο εμβαδόν της κατοικίας (200 τ.μ.) που υπόκεινται σε μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ είναι κατά πολύ πάνω από το μέσο εμβαδόν κατοικίας στην Κύπρο. Σύμφωνα με τη Eurostat (αναφέρει η Κομισιόν), το μέσο εμβαδόν κατοικίας στην Κύπρο είναι 141,4. Επομένως, ο μειωμένος συντελεστής ΦΠΑ 5% που εφαρμόζεται για τα πρώτα 200 τ.μ. της αγορασθείσας κατοικίας δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής της κοινωνικής πολιτικής».
Η προειδοποίηση για τα λεφτά
Στην παράγραφο 20 της προειδοποιητικής επιστολής προς την Κυπριακή Δημοκρατία, ο κ. Τζεντιλόνι υπενθυμίζει, υπό μορφή προειδοποίησης, ότι «σε περίπτωση παραβίασης της Οδηγίας ΦΠΑ και, άρα, μείωσης των ιδίων πόρων της ΕΕ, η ΕΕ θα δικαιούται να λάβει ολόκληρο το ποσό των εν λόγω ιδίων πόρων, συν τόκους υπερημερίας, σύμφωνα με το άρθρο 12 του κανονισμού, αριθμ. 609/2014 του Συμβουλίου».
Δεν λειτουργήσαμε καλόπιστα, λέει η ΕΕ
Η διαπραγματευτική δυνατότητα της Κύπρου για καθορισμό του εμβαδού που θα επωφελείται από μειωμένο συντελεστή θα μπορούσε να ήταν μεγαλύτερη, αν δεν ήταν ξεκάθαρο μέσα από την προειδοποιητική επιστολή ότι η Κομισιόν αισθάνεται πολύ έντονα για την έλλειψη «καλόπιστης συνεργασίας» από την κυπριακή κυβέρνηση.
Στην επιστολή αναφέρεται το ιστορικό της επικοινωνίας της Κομισιόν με τις αρχές του κράτους, ώστε να πληροφορηθεί τι ίσχυε για τον μειωμένο συντελεστή και τονίζεται πως «οι κυπριακές αρχές παρέλειψαν να αναφέρουν στα στοιχεία που παρείχαν στην Επιτροπή ότι το ανώτερο συνολικό εμβαδόν (275 τ.μ.) των σχετικών κατοικιών απαλείφθηκε με τον τροποποιητικό νόμο 119(Ι)2016. Το γεγονός αυτός αποκαλύφθηκε σε έκθεση που δημοσίευσε στις 9 Απριλίου 2021 η Ελεγκτική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας».
Και πρόστίθεται το εξής: «Συνεπώς, η Κύπρος δεν παρείχε στην Επιτροπή ακριβή περιγραφή της ισχύουσας εθνικής νομοθεσίας όταν της ζητήθηκε από την Επιτροπή και ως εκ τούτου δεν τήρησε την αρχή της καλόπιστης συνεργασίας».
